Birken 2010

Ei blanding av tørr snø og islagde løyper gjorde føret lunefullt for dei fleste under årets Birkebeinarrenn. To tunne lag tørrvoks utanpå Start Wide Universal-klisteren var truleg minst eitt for mykje her i garden. Skia hadde sine glepptak oppover mot Skramstadsætra, ja vel, men enn så lenge var det tørt nok til at eg hadde brukbart feste fyrste 10. Nok til å springe bakkane og hengje brukbart med midt i pulje 2. Grei start. Utfordringa fyrste mila var faktisk at ”alle” ville halde venstresporet oppover. I kampen om det frie spor skjønte eg fyrst ved passering 48-km-til-mål-skiltet at høgrespora var tingen - sjølv om det der var ein del pensjonistar å forsere. Erfaringa frå mine to Birken-startar tilseier i grunnen at eg neste år må skaffe meg ein betre startposisjon i puljen. Må rett og slett vere vaken og springe inn med skia når startbåsane opnar, for køgåing og hundre sporskifte oppover mot Skramstad stel sekundar, kanskje minuttar! Passerte fyrste offisielle drikkestasjonen på 41 minuttar, fair enough, for dagane då turen opp til Skramstad i konkurransemodus går skikkeleg ’lætt’ er uansett svært få… Alt frå Dambua og oppover mot Raudfjellet skjønte eg at det ville bli springing mellom spora og staking store delar av resten av turen.
..........Frå Kvarstaddammen og opp byrja Birken på ordentleg. Her var det sol, og innimellom var is blitt til slush. Takka høgt O-løparen for solide sirkeltreningar dei siste månadane, for her skulle det bli bruk for armane, gitt. Vel oppe dei fyrste kneikane mot Midtfjellet starta stakegeneralprøva mot Vasan 2011. Hadde svært god gli, og fekk opp brukbar marsjfart med parallelle armar og beina nærast fråkopla. Trur faktisk 1 mm-rillen på bakskia gjorde susen i dei blaute partia, og må sjekke Teknekten sine erfaringar der. Frå passering Sjusjøen og inn gjekk det unna på dryge 35 minuttar. Nokre løparar måtte i bakken nedover dei skarpe utforkøyringane. Det slapp eg. Full speed!
……….Forma kjendest om lag som under Holmenkollen Skimaraton og Søre Ål-runden tidlegare i vinter. Det er bra med 2-3 veker mellom langløpa, for det gjev tid til restitusjon, litt trening og ny opplading. Det vert likevel mildt sagt spennande å sjå korleis Vasaloppet neste år påverkar forma berre to veker før Birken.
……….Birkebeinarrennet er eit utruleg flott arrangement. Det er og blir årets sportslege ’høidare’. Grattis med flott innsats til alle i lauget; med og utan merke, med og utan premie, med så-som-så-ski, men med ein strålande prestasjon bak seg i herleg vårver. Håpar på ynskereprise og fleire persar til neste år. For min del ventar Skarverennet siste laurdagen i april, så no er det fram att med skøyteskia, joggeskoa og kanskje rulleskia. Skal det bli slik at me må stake Birken kvart år, svarar det seg uansett å få gått nokre mil på rulleski før snøen kjem ;o)

Birkebeinarrennet 2010 - prolog

Norsk presse vier Birkebeinarrennet merksemd i desse seinvintertider – i år som i fjor. Finansavisen slo tysdag 16. mars fast at Birkebeinarrennet omset for 70 mill. kr. i påmeldingsavgift, sponsorinntekter m.m. i 2010. Inntekter frå overnatting og transport på 150-180 mill. kr. kjem i tillegg. Adresseavisa skreiv 23. januar om utstyrshysteri og dei store summane den nye “treningsoverklassen” legg att i løypa. Dei som veit skilnaden på VR45 og FC8 er nærast for sjølvgode og ekstreme galningar å rekne… Elles presenterte både den uavhengige helseavisa Dagens Medisin og Aftenposten fredag 12. mars ei gransking som syner at deltakarar i Birkebeinaren har langt større sjanse for å få hjarteflimmer enn resten av befolkninga. Ein av åtte birkebeinarar trenar på seg hjarteflimmer, vart det hevda. Idrettsmedisinar Jostein Grimsmo ved Feiringsklinikken meiner at det å vere godt trena, ha størst idrettshjarta (?) og lågast kvilepuls kan gje negative effektar på sikt.
……….Vel, me nøyer oss med å slå fast at Birkebeinararrangementa samlar i overkant av 55.000 entusiastiske deltakarar i år. Trening mot nye mål og draumar, sosial trivsel og sunne haldningar pregar dei aller fleste som er med; dette er eit kjekt og tradisjonsrikt høgdepunkt for mange nordmenn! Rena Idrettslag, Lillehammer Skiklubb og Lillehammer Cykleklubb gjer ein flott innsats for å få alt til å gå knirkefritt. Økonomisk forteneste i samband med arrangementa vert forvalta på ein god måte, der mykje går inn att i planlegging, førebuing og drift av komande konkurransar. Skulle nokon tene pengar på Birkebeinararrangementa, er det heilt enkelt vel unt.
……….Media får skrive kva dei vil, for me har fokus på rennet no. Kjennest forma litt i ulage under dei siste finpusstreningsturane? Er skistallen god nok? Er eigenleg kaldsnøskia stive nok til fråsparket mitt, tru? Burde me hatt Swix sitt nye rillejarn med oss i smørjekofferten viss det vert skikkeleg blautføre? Og den strekken i ryggen, skulle eg hatt ein tur innom kiropraktoren for å løyse litt opp der, tru? I år som i fjor.
..........Høyr; det er her me berre må bestemme oss no: For me veit at forma er kanon, steinslipen og strukturen i skia nærast perfekt for føret som er meldt til helga – og litt forkjøling i skrotten dei siste dagane er jo berre bra. Ja, for me gler oss til å stå opp kl. 04.00 på Lillehammer for å stappe i oss havregraut og brødskiver med honning og brunost. Gler oss til den sovande og spente stunda på bussen som tek oss til smørjeinnspurt, sekkeveging og oppvarmingsdans på Rena. Me kvir oss slett ikkje til å endeleg velje ski og skistruktur. Og me ser iallfall fram til å kome i gang med sjølve løpet! Klart me ordnar godt feste og god gli til dei lange motbakkane oppover mot Skramstadsætra. Og hektiske mat- og drikkestasjonar undervegs taklar me like godt som kven som helst. Full kontroll.
..........For me har jo køyrt dei intervalløktene me treng, har me ikkje? Iallfall dei me fekk tid til. Me har sprunge Henjadalen på langs og på tvers, gått langturar og kortøkter både på for glatte og knallgode ski. Det har nesten ikkje vore ein einaste fredagskveld utan at store og små mellom 7 og 70 har delteke på O-løpar'n sine morosame og effektive sirkeltreningar til hårete musikk i 30x30-intervallar. Me berre veit det går bra, ja, betre enn i fjor.
..........Endå meir gler me oss til å fylle oppatt karbolagra med fenalår, sild, heimabrygg, sjokolade, cola og potetgull til høgrøysta deling av dagens gode og dramatiske opplevingar under banketten. Til å dele felles skjebnar på grunn av eit lurvete skiføre, javel, eller felles opplevingar av solskin, samarbeid og superglid dei siste 14. Fellesstart i puljer på klassiske skirenn er utruleg kjekt, og me fryktar ikkje dette meir enn det nokon av dei andre 14.500 deltakarane gjer. Nei, dette fiksar me fint, folkens. Me gler oss fordi me er trygge på oss sjølve og på gjengen som er med. For Birkebeinarrennet 2010 blir all time high!

Vasan 2011

Vasaloppet er verdas eldste og største turrenn, og akkurat no er det berre nokre timar til start i årets utgåve. Rennet går fyrste sundagen i mars kvart år frå Sälen til Mora i Dalarna i Sverige – eit strekk på 90 km. Rennet vart fyrste gongen gjennomført i 1922, men berre tre nordmenn har greidd å gå til topps: Ole Ellefsæter (1971), Anders Aukland (2004) og Jørgen Aukland (2008). I 2006 var Vasaloppet inkludert i sjølvaste verdscupen i langrenn, etter å ha vore ein del av Worldloppet for lange langrennsløp i 1975-2005.
..........I 1520 var Gustav Vasa på flukt frå troppane til danskfødde Christian II, kongen av Sverige og dei andre landa i Kalmarunionen. Ein stor del av den svenske overklassen var i opposisjon til kongen, som dei hadde gjeve tilnamnet Christian tyrannen. I ein freistnad på å stogge opposisjonen inviterte Christian det svenske aristokratiet til ein storslagen forsoningsfest i Stockholm, berre for å få dei, inkludert Gustav og foreldra hans, massakrerte i det som seinare har vorte kjent som det stockholmske blodbadet. Gustav kom seg unna og flykta gjennom Dalarna i frykt for livet sitt. Undervegs freista han å overtyde folk i Mora til å gjere opprør mot kongen, men han lukkast ikkje.
..........Gustav drog vidare mot Noreg på ski, fram til han vart teken att av to raske skiløparar i Sälen. Det synte seg at folket i Mora hadde endra meining, og dei to karane ynskte at djerve Gustav skulle leie opprøret mot kongen. 6. juni 1523 vart Gustav Vasa krona til konge av Sverige, etter å ha slått danske kong Christian og oppløyst Kalmarunionen. Vasaloppet har sidan 1922 vorte halde til minne om flukta hans i januar 1521.
..........19. mars 1922 starta 119 menn frå Olnispagarden på vestsida av elva i Sälen det fyrste Vasaloppet. 117 av dei fullførde løpet. Den fyrste vinnaren kom i mål på tida 7:32:49. Den raskaste sluttida har framleis Peter Göransson frå 1998, då han gjekk dei 9 mila på 3:38:57.
..........Mørke krefter er i sving for å mobilisere til fellestur til Sverige fyrste helga i mars 2011... Rykta fortel at Lauget har minst fem håp på startstreken i Vasaloppet neste år. Den lokale stayeren Elvelyen testar løypetraseen som pilot alt i år, og me vonar han er klar att om 52 veker (truleg noko avhengig av opplevinga i morgon…). I tillegg er me no fire andre som har byrja planleggje tur i lånt bubil eller minibuss for å gjennomføre ni stakemil i svenske skogar. Ein triggande smakebit finn de her!