Birken

Birkebeinerrennet er 54 km langt med start på Rena og målgang på Birkebeineren skistadion på Lillehammer. Alle deltakarar må bera sekk på min. 3,5 kg. Birkebeinerrennet, heretter kalla Birken, er skirennet med stor S. Det knyter seg tradisjon og historie til rennet - og eg har alltid drøymt om det. Monica huskone er påmeldt i år - eg er i smørjeteamet. No er målet mitt å gå rennet, veltrent, klar og kjekk, eh, i 2009...

Så kva er historia? Det var borgarkrig i Noreg kring år 1200. Under kvar sin høvding kjempa lag mot lag om herredømet over landsdelane og riket. Birkebeinarane sin strategiske førar, kong Sverre, greidde å kjempa til seg makta over det meste av landet før han døydde i 1202. Men i områda Viken og over Opplandene var baglarane dei sterkaste. Haakon Haakonsøn vart fødd i Østfold våren 1204. Faren hans, Haakon Sverresson døydde nyårsdagen i 1204, og kongssonen vart straks ein naturleg target-man for baglarane. Dei ville ha eit potensielt kongsemne or vegen. Og no nærmar me oss: Haakon måtte bringast i tryggleik. Nokre birkebeinarar flykta med barnet for å føra det til venen, kong Inge i Nidaros. Dei kom til Hamar på jolaftan i 1205, og fór vidare til eit mindre gardsbruk på Lillehammer. Då dei skulle vidare torde dei ikkje ta den vanlege vegen oppover Gudbrandsdalen. Dei tok fjellruta over til Østerdalen. Turen var knalltøff med mykje frostsmerte, styggever - og sjølvsagt mengder med snø. Dei to beste skiløparane, Torstein Skjevla og Skjervald Skrukka, drog i førevegen med Haakon-guten. Og, puh, nådde velberga ned i Østerdalen.

Bak denne soga ligg ei bragd som må tiltala norsk ungdom til alle tider. Me ser føre oss dei to sterke skikarane der dei kjempar seg fram over fjellet i forrykande uver uten å tenkja på å snu eller gje opp. Her gjaldt det framtida til landet, me veit, og målet var å føra i tryggleik det barnet som dei vona skulle bli Noregs konge. Og Haakon Haakonson vart konge og gjorde slutt på borgarkrigane, han! Under han hadde Noreg si absolutte stordomstid i middelalderen. Huhei, historie mellomfag demrar, gitt. Ideen til Birken er sjølvsagt henta frå denne bragda, og sekken på 3,5 kilo symboliserer kongssonen. Me ber han med glede!

Oj, kafan, her kom nett inn ein e-post om eit ledig startnummer. Ein ven som må trekkje seg. Om eg vil overta? Om halvanna veke, sa du?